BERN - Voor wie alles wil weten over Bern hebben initiatiefnemers Trees Blom en Gerhard van Keulen recentelijk een nieuw, veelzijdig boek uitgebracht. In het fraai vormgegeven 'Berne, de abdij en het Oude Huis' komen diverse deskundigen aan het woord over de buurtschap door de jaren heen.

'Nieuw licht op Bern', dat is de ondertitel van het nieuwe boek. Een toepasselijke titel, want de buurtschap aan de Bergsche Maas, gelegen tussen Well en Nederhemert-Zuid, is volgens Blom voor velen een 'kleine en onopgemerkte dorpskern van de gemeente Zaltbommel'. Daar staat tegenover dat Bern een lange geschiedenis kent. Een concrete aanwijzing daarvoor is bijvoorbeeld een gevonden mantelspeld die dateert uit de Romeinse tijd (periode 60 tot 120 na Christus, red.).

De eerste vermelding van Bern is gevonden in een akte uit 709. Anno 2023 is het amper voor te stellen dat de buurtschap die vorig jaar slechts 38 inwoners had, destijds al werd bewoond. “Bern mag klein zijn, het heeft een veelzijdige geschiedenis”, aldus Blom.

Deskundigheid
​Die veelzijdigheid komt in het boek prominent naar voren. Van het ontstaan van de omgeving en bijzondere gebouwen tot bijzondere families en voormalig inwoner Willem Witjens; werkelijk alles wat maar te vermelden is over Bern en haar geschiedenis wordt behandeld in het boek. Naast Trees Blom – die actief was in de Historische Kring Bommelerwaard en in Nederhemert-Zuid woonde – verleenden ook Jelmer Krom, Jan Sanders, Ronald Gloudemans, Roland Gieles, Jan Grijpink, Henk Poelakker, Cor de Kock en de inmiddels overleden Gerrit Verkuil medewerking aan het boek dat in totaal 175 bladzijdes telt. Ieder werpt vanuit zijn of haar deskundigheid een blik op Bern en alle verhalen die met de buurtschap gepaard gaan, aangevuld met mooie foto's, kaarten en illustraties.​

Restanten
De titel van het boek (Nieuw licht op Bern: de abdij en het Oude Huis) is een bewuste keuze. Het Oude Huis is immers samen met ‘De put van Berne' het enige overblijfsel van de roemruchte abdij van Berne aan de Maas. Het Oude Huis speelt een prominente rol in het boek, temeer omdat Gerhard van Keulen de bewoner is van dit pand en mede-initiatiefnemer voor het boek.

Samen met zijn vrouw Dina heeft hij het Oude Huis met veel eerbied en toewijding gerestaureerd. Burgemeester Pieter van Maaren refereert in het voorwoord aan het ‘mogelijk oudste kloostercomplex van Nederland', dat in Bern zou hebben gestaan. Deze abdij is weliswaar voortgezet in het Brabantse Heeswijk (tegenwoordig Heeswijk-Dinther, red.), maar nog altijd zijn er in Bern restanten zichtbaar van deze ‘Abdij van Berne'.

Compleet
De band tussen Brabant en Bern komt in het boek overigens vaker terug, want pas in 1904 - toen de Bergsche Maas werd gegraven - werd Bern losgesneden van Brabant. En hoewel Bern nog tot de herziening van de provinciegrenzen in 1955 bij Brabant bleef horen, werd de buurtschap tegen wil en dank Gelders.
Daarnaast worden er onder meer twee hoofdstukken gewijd aan kunstenaar Willem Witjens (geschreven door Blom en Roland Gieles), maar wordt er ook aandacht besteed aan Bern voor, tijdens en na de oorlog (geschreven door Gerrit Verkuil) en is er een uitgebreide omschrijving van Jan Grijpink's ontmoeting met de in Bern woonachtige fotograaf Wim Noordhoek.

Kortom; het boek dat tot stand is gekomen dankzij bijdragen van de gemeente Zaltbommel, de Stichting A.H. Martens van Sevenhoven, de Van Voordenstichting en de Historische Kring Bommelerwaard kan worden betiteld als een zeer compleet, aantrekkelijk naslagwerk voor iedereen die zich in Bern wil verdiepen.